بسم الله الرحمن الرحیم

چگونه می توان از هنرهای رزمی سخن گفت ولی به کشور فیلیپین اشاره ای نداشت. هنرهایی که در حال حاضر به جرات می توان آنها را تنها روش مبارزه واقعی دانست که هیچ حرکت نمایشی در آن مشاهده نمی شود. شاید هم تاکید بر کاربردی بودن تکنیکها و پرهیز از حرکات نمایشی، دلیل کم توجهی مردم دیگر کشورها (که بیشتر به دنبال جذابیتهای بصری مبارزاتند) نسبت به هنرهای رزمی فیلیپین باشد. ولی به نظر می رسد تنها همین مدرک که بزرگترین مربیان نیروهای ويژه آمریکا در زمینه آموزش سلاحهای سرد ( من جمله: هوک هاچیم، کلی . اس. وردن، مایکل جانیچ و .... ) از مربیان هنرهای رزمی فیلیپینی هستند برای نشان دادن اهمیت و کارایی این هنرها کافی باشد.

البته آشنایی اخیر مردم دیگر کشورها با این هنرهای رزمی مدیون تلاشهای استاد بزرگ و محجوب فیلیپینی دانیل اینوسانتو و شاگردان فهیم و بی ادعای او همچون: رون بالیکی، مارک هالک، ریک یانگ و .... است که به نظر می رسد توسط اینوسانتو به بهترین نحو ممکن برای انتقال مفاهیم هنرهای رزمی فیلیپین انتخاب شده و آموزش دیده اند. لذا در اینجا با احترام به این بزرگان به بررسی هنرهای رزمی این منطقه از جهان می پردازیم هرچند تعدد هنرهای رزمی این کشور و گستردگی هر یک از آنها ما را بر آن داشت تا مطالب مذکور در دو بخش خدمت عزیزان ارائه گردد.

همچنین در این مقالات سعی گردیده است تا حد ممکن واژگان مربوط به این هنرها در مناطق مختلف فیلیپین و حتی برخی واژه های بکار رفته در مناطق مجاور این کشور با اندونزی که از زبان اندونزیایی متاثر گردیده است، جمع آوری و ارائه شود تا دوستان در صورت برخورد با این واژه ها با معادل آن در نقاط مختلف فیلیپین آشنا یی داشته باشند.

1- اسکریما:

این واژه به همراه واژه های آرنیس و کالی به مجموعه رشته های رزمی فیلیپینی بر پایه سلاح گفته می شود که از سلاحهایی همچون چوب، چاقو و سلاحهای برنده در مبارزات استفاده می کنند. گاهی این نام برای مبارزات با دست خالی و خلع سلاح نمودن حریف نیز بکار می رود.

واژه شناسی:

هر سه واژه فوق برای نامیدن یک گروه از هنرهای رزمی در کشور فیلیپین در نظر گرفته شده و در مواردی نیز (همانند منطقه لوزون) واژه هایی چون آرنیس دی مانو، پاگ کالی،پانانداتا، دیدیا، کاباروان و کالیرادمان بعنوان معادلهای دیگر آنها استفاده می شوند. در مناطق ویسایا و مینادانائو وازه های اسکریما و کالی کاربرد بیشتری دارد.

اسکریما از لغت فرانسوی اسگریما به معنای شمشیر بازی و لغت آرنیس از واژه اسپانیایی آرنس به معنای زره و همچنین از لباسهایی که در نمایشهای مورو – مورو توسط هنر پیشگان پوشیده می شد و با شمشیرهای چوبی به شکل کمدی با هم مبارزه می نمودند گرفته شده است. لغت کالی اگرچه بندرت در فیلیپین مورد استفاده قرار می گیرد ولی در خارج از فیلیپین استفاده از آن بعنوان معادل برای اسکریما و آرنیس معمول شده است. این لغت را دارای منشا اندونزیایی و با نام اصلی تجاکاله له به معنی شمشیر بازی با چوب می دانند و مجاورت منطقه میندانائو با کشور اندونزی باعث کاربرد آن در این منطقه از فیلیپین گشته است.

مبارزین اسکریما را اسکریمادور یا آرنیسادور گویند.

منشاء:

در دوران تصرف فیلیپین توسط اسپانیا استفاده و حمل سلاح ممنوع گردید و از این مرحله بود که استفاده از چوب بعنوان یک سلاح توسعه بیشتری یافت.

پس از ممنوعیت حمل سلاحهای برنده همچون کریس و کامپیلان مبارزان فیلیپینی تمرینات خود را بصورت مخفیانه ادامه می دادند و این هنر زیبا را حفظ نمودند.

اسکریما یک هنر رزمی عمومی و سنتی است بنابراین بسیاری از بزرگان آن حتی نوشتن نیز نمی دانستند و به همین خاطر از زمانهای دور این رشته نوشته ای بر جای نمانده است. یکی از آشنا ترین تمرینات و مبارزات در هنر های رزمی فیلیپین در دوران اولیه آن دوئلها بوده اند. فیلیپینیها اعتقاد دارند که دوران دوئلها مربوط به قبل از دوران استعمار و معادل زمان مبارزات آزاد در منطقه هندوچین بوده است. حتی اعتقاد بر آنست که بزرگترین مبارزان کسانی محسوب می شدند که در دوئلهای خود افراد بیشتری را کشته باشند.

محققین در سراسر شبه جزیره مالایی مسافرت کردند و هنرهای رزمی این منطقه را که بصمرت بومی و یا بر گرفته از هنرهای رزمی هندی و چینی بودند گرد آوری کردند. اینکه هنر اسکریما از هنرهای مبارزاتی اسپانیایی متاثر شده است نظریه ای است که برخی محققین بدلیل نام اسپانیایی تکنیکهای این رشته بر آن اصرار می ورزند اما این موضوع را می توان بدلیل اجبار مردم فیلیپین در رسمیت دادن به زبان اسپانیایی در آن کشور توسط استعمارگران نسبت داد. برخی نیز به دلیل وجود روش مبارزاتی اسپادا ای داگا (مبارزه با شمشیر و خنجر بصورت همزمان) در فیلیپین آنرا مشتق شده از روش شمشیر زنی اسپانیایی می دانند. در حالیکه تفاوت بارزی در این دو روش مبارزاتی بويژه در موقعیتها و نوع سلاح ها وجود دارد.

با وجود این وسعت از اختلافات و تنوعات واژگان در این رشته اما روشهای مبارزاتی در آن بصورت شگفت انگیزی کلاسه شده و قانونمند است که فرا گرفتن آن را از قانونمندی و سادگی خاصی برخوردار کرده است.

سلاحها:

هنر آموزان اسکریما فراگیری خود را با آموزش با سلاح آغاز می کنند و تنها در مراحل پیشرفته تر است که مبارزه با دست خالی و خلع سلاح حریف به آنان آموخته می شود. این روش دقیقاً برعکس دیگر هنرهای رزمی است. اما برای این تفاوت دلیل بسیار محکمی وجود دارد. زیرا در هنرهای رزمی فیلیپین اعتقاد بر این است که حرکات مبارزاتی توسط دستها از همان اصولی پیروی می نماید که حرکات سلاح در مبارزه انجام می دهد و این حرکات وقتی با سلاح آغاز گردد بدلیل وزن سلاح و تقویت و هماهنگی بوجود آمده در عضلات ناشی از تمرین با سلاح، در تکنیکهای استفاده از دست خالی، هنرجو را به راحتی از توسعه تواناییهای مبارزاتی برخوردار می نماید. اسکریما تنها از یک مجموعه روش مبارزاتی واحد برای تمامی سلاحها استفاده می کند و همان حرکات و تکنیکها در تمامی موارد تکرار می شود. در این هنر رزمی معمولاً در ابتدا آموزش با دو سلاح آغاز می شود و این نکته باعث می شود تا هنرجو بیاموزد که چگونه از استقلال حرکتی هرکدام از دستها برخوردار شود که در زمان حمله و دفاع مناطق مختلف را پوشش می دهند.

الف): سلاحهای غیر قابل انعطاف:

1- باستون – الیسی – یانتوک: چوبهایی با اندازه 12 تا 28 اینچ

2- مانویانتوک بلند: چوبهایی بلند تر از یانتوک که تا 36 اینچ طول دارند

3- دولو دولو: چوبهای کوتاهی با طول 4 تا 7 اینچ که در کف دست قرار می گیرند

4- بانکاو: یک چوب بلند 6 فوتی ( حدوداً 8/1 متری)

5- پانانگا (تامنگ): سپر

6- بانگ کاو – تونگات: عصا و یا میله و یا چوب است.

چوب:

اصلی ترین و مهمترین سلاح در اسکریمای امروزی یانتوک نامیده می شود که از نوعی نی بنام راتان ساخته شده است. این نوع نی دارای بافت محکم ولی وزن سبک است که این ويژگیها باعث می شود حتی در مقابل سلاحهای برنده نیز بسیار مقاوم باشد. البته کاماگونگ که یک چوب با نژاد برزیلی – آفریقایی است و بنام چوب آهن معروف است توسط افراد ماهرتر مورد استفاده قرار می گیرد. در مراحل اولیه هنرجویان از اجرای ضربات بر یکدیگرخودداری می کنند و آموزشهای اولیه بر بلوکه کردن و تغییر جهت ضربات حریف تاکید دارد.

ب): سلاحهای برنده:

1- داگا - باراو- کوچیلیو: در زبان فیلیپینی لغت باراو در معنای عمومی برای نامیدن چاقو و خنجر استفاده می شود. البته این واژه در جزیره سبو در منطقه ویسایان بیشتر کاربرد دارد در حالیکه مناطق تحت تاثیر اسپانیاییها از واژه داگا استفاده می کنند.

2- بالیسونگ: چاقوی پنکه ای شکل یا پروانه ای شکل مربوط به منطقه باتانگاس

3- کارامبیت: یک چاقوی کوچک خمیده دارای منشاء مشترک فیلیپینی – اندونزیایی است که معمولاً در انتها دارای منفذی است که انگشت در داخل آن قرار می گیرد.

4- بولو: واژه عمومی برای قمه یا شمشیر کوتاه

5- بینی کوکو: سلاح با تیغه بلند

6- کامپیلان: یک شمشیر کوتاه با تیغه ای که در انتها چند شاخه می شود و مربوط به جنوب فیلیپین است.

7- کریس: یک خنجر موجدار است که بیشتر در جنوب فیلیپین مورد استفاده قرار می گیرد.

8- اسپادا: شمشیر بلند فیلیپین محسوب می شود و شامل انواع: کامپیلان، پینوتی و تالی بونگ است.

9- گلوک: قمه یا شمشیر کوتاه پهن

10- سیبات: نیزه

11- ساندانگ: شمشیر بسیار کوتاه پهن با یک لبه (همان سلاح مورد استفاده در وینگ چون)

12- لاگاراو: شمشیر بلند با نوک خمیده

ج): سلاحهای قابل انعطاف:

1- سارونگ: یک طناب بافته شده که دور کمر بسته می شود.

2- تاباک – تویاک: همان نانچاکو است

3- لاتیگو: شلاق

4- بونتوت پاگی: شلاق خاردار

5- لوبید: طناب

6- کادنا: زنجیر

اصول مبارزاتی:

در این هنرهای رزمی فواصل مبارزاتی به سه دسته تقسیم می شوند که هر فاصله دارای حرکات و جابجایی پای مخصوص و تکنیکهای ويزه خویش است. تمامی رشته دارای این سه فاصله مبارزاتی هستند ولی در هر کدام تاکید بر مبارزه در یکی از این فواصل بیشتر صورت می گیرد. مثلاً در سبک بالینتاواک بر فاصله کوتاه تاکید بیشتری دارد. بدلیل همین اهمیت فواصل در رشته های رزمی فیلیپین بر حرکات جابجایی پا تاکید بسیار می شود این حرکات جابجایی پا از یک مثلث ساده آغاز و به ترکیبی از مثلثها برای توانایی مبارزه با چند حریف توسعه می یابد.

در این رشته ها اصل بر شناسایی اصول زوایای برخورد قرار دارد و با دانستن زوایای اصلی برخورد آنکه حریف از چه سبک مبارزاتی استفاده می کند و یا اینکه چه سلاحی در مبارزه در دست دارد اهمیتی نخواهد داشت. در استایلهای قدیمی برای هر کدام از زوایا اسمی انتخاب می شد اما اکنون از شماره استفاده می شود.

مبارزه با دست خالی:

واژه "مانومانو" بخش مبارزاتی با دست خالی اسکریما است و از واژه مانو به معنای دست در زبان اسپانیایی مشتق شده است. در منطقه لوزون به آن سونتوکان گویند. مانومانو شامل ضربات مشت ، لگد، قفل مفصل و پرتابها است. تکنیکهای آن دقیقاً مطابق حرکات بر پایه سلاح طراحی شده است و در مراحل پیشرفته تر اسکریما آموزش داده می شود.

روشهای تمرینی:

چندین روش تمرینی از قبیل: سومبرادا، کونترادا، سیناوالی، هوبود لوبود، اسکوئیداس بعنوان تمرینات سازمان یافته معرفی شده است. بعنوان مثال در روش تمرین سومبرادا یک ریتم متوالی از ضربه و پاسخ متقابل بین هنرجویان تبادل می یابد. پس از مقداری پیشرفت حرکات جابجایی پاها نیز به این ضربات و پاسخها اضافه می شود و به همین ترتیب ترکیبی از ضربات گوناگون در مراحل بعدی و پیشرفته تر انجام می گیرد. در روش تمرینی پالاکات در استایل بالینتاواک یک مجموعه از حمله و دفاع بصورت غیر مشخص و رندوم، بصورت متوالی انجام می گیرد. ریتم در اسکریما یک بخش جدایی ناپذیر است.

مبارزه با دوچوب در که دیگر مناطق جهان با نام سیناوالی شناخته می شود که به معنای ایجاد حرکت موجی است. این روش تمرینی، باعث تقویت شناخت موقعیت بدن نسبت به حریف و نسبت به سلاحهای در دست مبارز می گردد همچنین درک فواصل مبارزاتی و شناخت نحوه صحیح چرخش بدن و هماهنگی میان چشمها و دستها از مزایای این روش تمرینی است.

چند تا عکس

 ماخذ:yinyang.ir